BOMEN EN ZORGPLICHT

 

   


| 30-04-2021 |

 

Op zaterdag 24 april 2021 stond er een artikel in de Volkskrant met de titel “Als een boom opeens afbreekt” en in het inleidende stukje werd de vraag gesteld “wordt de conditie van de bomen om ons heen wel goed bewaakt?”. De schrijver van dat artikel, Jean-Pierre Geelen, constateert met mij dat de afgelopen jaren ons bomenbestand massaal aangetast wordt door voor Nederland ‘nieuwe’ ziekten zoals de kastanjebloedingsziekte, massaria, iepenziekte, essentaksterfte, vruchtboomkanker, plakoksel, eikensterfte en de roetschorsziekte (bij esdoorns). Ook ervaren we meer plagen zoals de processierupsen. Is dat toeval? Of is er meer aan de hand?

Ik ben blij met het artikel omdat het een wake-up call is; terecht constateert Geelen dat er meer bomen lijken om te vallen dan voorheen. De schrijver wijt dat aan het klimaat met meer “grillige en onvoorspelbare weertypen zoals zomerstormen”. In gesprekken van mij met boomdeskundigen van gemeenten is er in hun ogen geen sprake is van een duidelijk aanwijsbare oorzaak van de verslechterende conditie van het Nederlandse bomenbestand. In de gesprekken en mailwisselingen werd wel een aantal mogelijke oorzaken genoemd onder andere veranderend waterbeheer, bestrijdingsmiddelen, kwaliteit groeiplaatsen, klimaatveranderingen, luchtverontreiniging en straling.

In 2019 is een rapport uitgekomen van de International Union for Conservation of Nature and Natural Resources (IUCN), waarin gesteld wordt dat van de onderzochte 454 boomsoorten op Europese bodem er 42 procent met uitsterven worden bedreigd en van de 258 endemische soorten maar liefst 58 procent. Tot de bedreigde soorten behoren onder andere de paardenkastanje, de wilde lijsterbes en de Krimlijsterbes.

Eind 2020 is het rapport “State of Europ’s Forest 2020” van de CEPF (The Confederation of European Forest Owners) verschenen. Het is een rapportage waarvoor Probos (www.probos.nl) over de Nederlandse bossen informatie heeft aangeleverd. Het rapport bevat een aantal zeer verontrustende conclusies, onder andere:

  • Onze bossen lijden, onder meer door de droogte;
  • In 33 % van het totale Europese bosgebied domineert één boomsoort;
  • Dit leidt tot monotone bossen (veelal naaldbomen en coniferen);
  • Die monotone inrichting geeft ziekten (schimmelziekten) en plagen meer kans zoals bastkevertjes van 5 mm die de fijnsparbossen in Duitsland en Polen aan het verwoesten zijn;
  • Zelfs de machtige robuuste beuken en de Japanse lariks zijn het onderspit aan het delven.

Uit het Volkskrantartikel blijkt dat eigenaren van bomen een zorgplicht hebben en in een aantal gevallen aansprakelijk kunnen zijn voor eventuele schades door vallende takken of bomen. In het artikel wordt door Kees Flier van Tree-O-Logic de verwachting uitgesproken dat er de komende jaren een enorme uitval van bomen kan zijn.

Bij de zorgplicht voor bomen hoort, zo blijkt uit het artikel, ook een onderzoeksplicht naar de gezondheid van bomen. De Partij voor de Bomen onderschrijft de zorgplicht en onderzoeksplicht voor eigenaren van bomen, ook als dat de sanering van boombestanden kan betekenen. Maar dan is er ook de plicht te onderzoeken wat de oorzaak is van de verslechterende conditie van bomen!

 

Louis van der Kallen.